FAQ

CCS (carbon capture and storage) — technologia wychwytywania i magazynowania CO₂ – to proces obejmujący wychwycenie dwutlenku węgla emitowanego w procesach rozkładu węglanów wapnia i magnezu oraz spalania paliw, transport skroplonego gazu do składowiska oraz wtłoczenie CO₂ do głębokich warstw geologicznych Ziemi i jego trwałe, bezpieczne składowanie.

Cementownia Kujawy stanie się pierwszą w Polsce oraz jedną z pierwszych na świecie zeroemisyjnych cementowni. Dzięki projektowi Kujawy Go4ECOPlanet powstanie instalacja wychwytująca 100% emisji CO₂ powstałej z produkcji klinkieru - podstawowego składnika do produkcji cementu. W ciągu 10 lat wyłapie ona ponad 10 mln ton CO₂, co stanowi 10% rocznej emisji całego sektora cementowego w Polsce.

Projekt Kujawy Go4ECOPlanet wystartował w 2022 roku. Do końca czerwca 2024 r. planowane jest zamknięcie wszelkich formalności potrzebnych do rozpoczęcia budowy. Do tego czasu zaplanowano również podpisanie umów w zakresie dostaw energii i transportu z najważniejszymi partnerami i podwykonawcami. Uruchomienie instalacji wychwytującej dwutlenek węgla przewidziane jest w 2027 r. i już w pierwszym roku działania instalacji emisja dwutlenku węgla zostanie zredukowana o 1 mln ton, co stanowi 10 proc. emisji sektora cementowego w Polsce.

Dzięki inwestycji Kujawy Go4ECOPlanet szacuje się, że po uruchomieniu zakładu wychwytywania i skraplania CO₂ powstanie 39 nowych miejsc pracy. Oczywiście, na etapie realizacji projektu i budowy zaangażowanych będzie setki osób z firm podwykonawczych w regionie, jak również na terenie Polski i Europy.  Dodatkowe stanowiska powstaną w firmach współpracujących z Holcim w Polsce, w tym związane z dostawą nowych materiałów, sprzętu i usług profesjonalnych oraz całego łańcucha dostaw od miejsca załadunku CO₂ do jego zmagazynowania. Należy wskazać, że projekt pozwoli nie tylko na stworzenie nowych miejsc pracy związanych z jego obsługą, ale dzięki niemu Holcim, już zatrudniający w Polsce około 1600 osób, będzie mógł w dalszym ciągu prowadzić i rozwijać produkcję zrównoważonych materiałów budowlanych wspierających dekarbonizację budownictwa.

Projekt Kujawy Go4ECOPlanet jest nie tylko całkowicie bezpieczny, ale przede wszystkim korzystny dla środowiska naturalnego. Instalacja do wychwytywania dwutlenku węgla, która powstanie na terenie Cementowni Kujawy, wychwyci 100 proc. emisji dwutlenku węgla z wypału klinkieru, który jest niezbędny do produkcji cementu. Dzięki temu cementownia stanie się zeroemisyjna, a zakład od 2027 roku nie będzie emitował dwutlenku węgla w produkcji. 

Instalację do wychwytu dwutlenku węgla w Cementowni Kujawy będzie stanowić kompleks zabudowań na terenie zakładu. Powstanie w pobliżu budynków, w których aktualnie produkowany jest cement. Dodatkowo na terenie cementowni zostanie stworzona infrastruktura do transportu dwutlenku węgla pociągami do specjalnie przygotowanych w tym celu miejsc.

Instalacja wychwyci dwutlenek węgla, który powstaje w wyniku wypału klinkieru w procesie produkcji cementu w Cementowni Kujawy. Jednocześnie wychwyci też biogenny dwutlenek węgla emitowany w wyniku spalania paliw zawierających biomasę. To w efekcie pozwoli na wychwycenie 105 proc. raportowanej emisji CO₂ zgodnie z wytycznymi KOBIZE. Nie będzie ona jednak wychwytywała dwutlenku węgla z atmosfery. Instalacja wpłynie korzystne dla środowiska i społeczności lokalnej ze względu na redukcję emisji dwutlenku węgla z zakładu o ponad 1 mln ton CO₂ rocznie.

W Cementowni Kujawy zostanie zastosowana technologia kriogeniczna - czyli technologia zamrażania - Cryocap™ FG firmy Air Liquide, która pozwoli na całkowitą redukcję emisji CO2 z produkcji cementu w projekcie Kujawy Go4ECOPlanet. Proces ograniczania emisji CO₂ w technologii Cryocap™ FG rozpocznie się od wychwycenia dwutlenku węgla z gazów wylotowych z pieca do wypału klinkieru. Oznacza to, że w tym procesie będą wychwytywane również inne substancje. Następnie dwutlenek węgla będzie oddzielany od innych gazów i skraplany w niskiej temperaturze. Nazywamy to procesem kriogenicznym. Zastosowanie tej metody umożliwia wychwycenie 99,9-proc. czystego dwutlenku węgla. Z pozostałego gazu pozyskiwane będą kondensaty, które będzie można wykorzystać ponownie. W wyniku obróbki kondensatów powstanie woda, której Holcim w Polsce użyje ponownie w produkcji oraz związki siarczanów i azotanów sodu, które zostaną użyte w rolnictwie.

Ciekły dwutlenek węgla zostanie załadowany do specjalnie przystosowanych wagonów. Pociągi przetransportują go do punktu przeładunkowego w porcie morskim. Stamtąd zostanie statkami przetransportowany na Morze Północne.

Magazynowanie odbędzie się na dnie Morza Północnego w przeznaczonych do tego wyeksploatowanych kawernach (pustych przestrzeniach w skałach) po złożach gazu i ropy naftowej.

Dwutlenek węgla w postaci płynnej będzie transportowany z Cementowni Kujawy specjalnie przystosowanymi pociągami do portu morskiego. Stamtąd statkami popłynie do kawern (otworów po wydobyciu ropy i gazu) na Morzu Północnym w których będzie magazynowany.

W ciągu 10 lat instalacja CCS (carbon capture and storage) w Cementowni Kujawy zredukuje emisję CO₂ o ponad 10 mln ton przyczyniając się do ograniczenia emisji CO₂ w całym sektorze cementowym w Polsce o 10 proc. rocznie. W pierwszym roku działania emisja dwutlenku węgla zostanie zredukowano 1 mln ton.

Projekt Kujawy Go4ECOPlanet może posłużyć jako wzorzec dekarbonizacji procesów produkcyjnych w przemyśle energochłonnym.Zastosowanie technologii Cryocap™ na skalę przemysłową pozwoli na replikację tej technologii CCS w innych gałęziach przemysłu. CCS wdrażane jest w różnych sektorach światowych gospodarek: w USA, Chinach, Norwegii, Francji czy Holandii. Szwajcarska Grupa Holcim, do której należy Holcim, realizuje w tym momencie 20 pilotażowych projektów tego rodzaju w różnych państwach. Według danych Global CCS Institute, pod koniec 2020 roku na świecie powstawało lub funkcjonowało prawie 100 instalacji służących do wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla. W sumie przechwyciły one około 40 mln ton CO₂ rocznie.

Projekt Kujawy Go4ECOPlanet to element strategii zrównoważonego rozwoju Holcim i Grupy Holcim, której jednym z celów jest kompleksowa dekarbonizacja procesów przemysłowych. Holcim Polska stworzył kompleksową Strategię Zrównoważonego Rozwoju dla Polski do 2030 roku i wyznaczył sobie cel obniżenia emisji CO₂ do 350 kg na tonę produkowanego cementu. Zobowiązania te będą prowadziły do wdrażania kolejnych rozwiązań pozwalających na obniżanie emisji dwutlenku węgla w produkcji.

Dwutlenek węgla można wychwytywać bezpośrednio ze źródła przemysłowego przy użyciu różnych metod, w tym absorpcji, adsorpcji, zapętlania chemicznego, separacji gazów membranowych lub uwadniania gazów. W Cementowni Kujawy zostanie zastosowana technologia kriogeniczna Cryocap™ FG firmy Air Liquide, która pozwoli na całkowitą redukcję emisji CO₂.

Tak technologia, która zostanie zastosowana w Cementowni Kujawy może być replikowana na mniejsze instalacje, nie stanowi to żadnego problemu. Należy również podkreślić, że duże jednostki naukowe i przedsiębiorstwa stale prowadzą badania na rzecz rozwoju technologii wychwytu dwutlenku węgla. Prowadzone są pilotażowe realizacje z wykorzystaniem różnych technologii wychwytu, mające na celu zastosowanie CCS w zakładach wytwórczych. Być może, niedaleka przyszłość pozwoli na wynalezienie technologii pozwalających w efektywny i równie ekonomiczny sposób wdrożyć CCS w mniejszych jednostkach.